GüneşGürselerArşivi

CUMHURİYET GAZETESİ, 13 AGUSTOS 1988

TUNCAY ÖZKAN

ANKARA - Türkiye'nin siya-

sal ve ekonomik gündemine giren

"çevre-çevre koruması" işadam-

ları ve yabancı tekeller için cazip

bir pazar haline geldi. Türkiye'-

nin çevre altyapısının toplam ma-

liyetinin 15 mi~yar dolara (yakla-

şık 20 trilyon lira) yaklaştığı ve bu

maliyetin tesislerin kurulmasın-

dan sonra bakım aşamasında da-

ha da yükseleceği ifade ediliyor.

Çevre pazarı için çoğu uluslara-

rası 40 şirket savaş veriyor. Bun-

lardan pek çoğunun arkasında

Belçika, İngiliz, Alman ve İtalyan

devlet kuruluşları

bulunuyor.

TBMM Çevre Araştırma Komis-

yonu üyeleri, Akdeniz kıyısında

ve İzmir'deki arıtma tesislerinde

yaptıkları incelemelerden sonra

çevre pazarında tekelleşmenin

başladığı ve bir"mafya"nın oluş-

tuğu görüşünde olduklarını belirt-

tiler. Çevre pazarı pastasının bü-

yüklüğünden söz eden milletvekil-

leri, "Bazı bilim adamlan da pas-

tadan payalmak için danışinan-

lık hizmederine soyunmuşlar" gö-

rüşünü dile getirdiler.

Türkiye' de özellikle şehirlerimi-

zin büyük kısmının arıtma ve ,ka-

nalizasyon altyapılarıyla çöp de-

ğerlendirme fabrikaları bulunmu-

yor. Kanalizasyon ve içme suyu

altyapısıyla, sanayi ve evsel atık-

ların değerlendirilmesi ve arıtıla-

rak doğaya verilmesi için büyük

yatırımlara gerek duyuluyor. Bu-

nun yanı sıra özellikle Ankara, İs-

tanbul, İzmir, Adana gibi büyük

illerimizde oluşan hava, su ve top-

rak kirliliğinin temizlenmesi için

de yabancı firmaların temizleme

çalışmalarına gerek var. Örneğin

İzmir körfezinin temizlenmesi için

yürütülen "maVi körfez, yeşil

ıZmir" projesinin sadece körfez

temizleme çalışmalarını yürüten

Belçika hükümeti destekli Dred-

ging International (Bigbos) şirke-

ti,13.5 milyar lira karşılığında ta-

rama işlemini yerine getirdi.

çevre koruma altyapısı için çoğu

uluslararası 40 şirket mücadelede

Trilyonluk

~evre

pazan

Türkiye'nin çevre altyapısının toplam maliyetinin 15

milyar dolara yaklaştığı ve bu maliyetin tesis..lerin

kurulmasından sonra bakım aşamasında dahil da

yükseleceği ifade ediliyor.

~evre jJazarı için çoğu uluslararası 40 şirket savaş

veriyor. Bunlardan pek çoğunun arkasında Belçika,

Ingiliz, Alman ve ıtalyan devlet kuruluşları bulunuyor.

nü dile getirdiler. Milletvekilleri-

nin çevre pazarı konusundaki dü-

şünceleri şöyle:

Adil Erdem Beyazıt (ANAP) -

Olayda çok büyük paralar söz ko-

nusu. Bir mücadele olacak. Ya-

bancılar da var ve etkililer. Piya-

sayı ele geçirmek isteye.ceklerdir.

Bizim burada standartları kurma-

mız gerekiyor. Kontrolleri de iyi

yapmalıyız. Seçimimizi.yaparken

de teknolojilerde yanılmamalıyız.

Bizim kontrolümüzde bir pazar

oluşturmalıyız. Çevre pazarındaki

mafyalaşmayı kırmalıyız.

Güneş Gürseler (SHP) - 15

milyar dolara yakın bir pazar var.

Bu pazarda mafya oluşmuş. An-

cak pazarda faaliyet gösteren fir-

maların büyük bir kısmı yaban-

cı. Evsel ve sanayi atıklarımızın

arındırılması sorunu da ortada.

Bu da arıtma tesisi yapacak fir-

maları gündeme getiriyor. Devlet

bu sektörde konuyu bu derece

özel sektöre bırakmamalı.

denli büyük bir pazarda devlet

yönlendirici olmalıdır. Devlet işi

yapmıyorsa da özel sektörü başı-

boş bırakmamalıdır.

Gördük ki

farkli teknolojiler var arıtmada.

Ve arıtma tesislerinin bir kısmı

kullanılabiliyor. Diğerleri kullanı-

lamıyor. Çevre pazarında artık

devletler etkili olmaya başlamış.

B~ nedenle devlet devreye gir-

melidir.

Ömer Türkçakal

(SHP) -

Devlet pazara müdahale etmeli-

dir. Arıtma tesislerinin standardı

yok. Firmalar birbirlerini suçlama

havasındalar. Sağlıklı denetimler

yapılamıyor. Büyük tekeller paza-

ra egemen olmaya çalışıyorlar.

Bunun önü alınmazsa devlet de

bununla başa çıkamaz. Mafya

oluşumu söz konusu.

Çevre Genel Müdürü Muzaffer

Evirgen - Çevre büyük bir. pa-

zar. Burada önemli olan, en ucuz

teknolojiyle en iyisini seçmek. Se-

çimden sonra da denetimini yap-

mak. Bunun için de çevre mevzu-

atının toparlanması

erekir.

. İzmir Büyükşehir Belediyesi'-

nın su ve kanalizasyon yatırımı

için 500 milyon dölarlık projenin

çalışmaları devam ediyor.

İstan ul Belediyesi'nin çevre

arıtma, düzenleme ve temizleme

gibi çalışmalarının bugün Türki-

~e ekon?misine getirdiği maliyet

ıse

mılyar dolar olarak belir-

tiliyor.

Çevre mafyası oluştu

TBMM Çevre Araştırma Ko-

misyonu'nun Akdeniz ve İzmir'-

deki incelemelerine katılan millet-

vekillerinin tamamı çevre pazarın-

da bir "mafya" oluştuğu görüşü-

KUPÜR599