1062 / 1068
uyumu daha da pekiştirmiştir. Gerçek kişilerle birlikte özel hukuk ve kamu hukuku tüzel
kişilerinden herhangi biri zarara uğramasa bile çevreye zarar verici faaliyetlerden
haberdar olmakla, o faaliyetin durdurulması yolunda idareye başvurabilecektir.(25)
idarenin sorumluluğu sadece doğrudan kendi faaliyeti sonunda oluşan
çevre kirliliğini değil yerine getirmek zorunda olduğu hizmetlerin kötü işlemesi veya hiç
işlememesi ile ortaya çıkan zararları da kapsar. çevreye verilecek zararları önleme
yetkisine sahip olan idarenin bu görevini ihmal edişi bir hizmet kusurudur. Bu şekilde bir
zarara uğrayanlar idareyi hizmet kusuru nedeniyle dava ederek zararlarının tazminini
isteyebilirler. Bu tür bir davaya en son örnek, Ergene Nehri'nin kirlenmesinden zarar
gören çiftçilerin Çevre Bakanlığı aleyhine Edirne idare Mahkemesinde açıp
kazandıkları davadır. Edirne idare Mahkemesinin 30.4.1998 tarih 97/142 - 98/392 sayılı
bu kararını
Danıştay 6. Dairesi 26.1.2000 tarih 98/6933-2000/409 sayılı kararı ile
onamıştır. Türk idari Yargısı bu kararı ile; "ÇEVREYE OLUMSUZ ETKiLERi OLAN HER
TÜRLÜ FAAliYETi
ÜLKE BÜTÜNÜNDE iZLEMEK VE DENETLEMEK, ÜLKEDEKi
KiRLENMENiN MEVCUT OLDUGU BÖLGE VE SEKTÖRLERi
TESBiT EDEREK
iZLEMEK VE BU PROBLEMLERiN ÇÖZÜMÜ içiN ÇALIŞMALAR YAPMAK; ATıKLAR
iLE EKOLOJiK DENGEyi
BOZAN, SUDA VE TOPRAKTA KAlıCı
ÖZELliK
GÖSTEREN KiRLETiCiLERi
ÇEVREYE ZARAR VERMEYECEK ŞEKiLDE
BERTARAFINI SAGLAMAK iÇiN DENETiM YAPMAKLA GÖREVli DAVALI iDARENiN,
2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU VE BU KANUN UYARıNCA ÇıKARıLAN YÖNETMEliK
HÜKÜMLERiNiN UYGULANMASI HUSUSUNDA GEREKli ÖNLEMLERi ZAMANINDA
VE ETKiN BiR ŞEKiLDE ALMAMıŞ OLMASı NETiCESiNDE, TEKiRDAG, KıRKLAREli
VE EDiRNE iL SıNıRLARı iÇERiSiNDE KALAN ÇOK SAYıDAKi ENDÜSTRiYEL
KURULUŞ ATIKLARINI DOGRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK ERGENE NEHRiNE
DEŞARJ ETMiŞ, DAVACıNIN EKiMiNi YAPTIGI ÇELTiGiN EN FAZLA iHTiYAÇ
DUYDUGU SUYUN O BÖLGEDEKi ALTERNATiFSiz TEK KAYNAGI OLAN ERGENE
NEHRiNiN OLDUKÇA KiRli HALE GELEN SUYU iLE SULAMASI SONUCU HASAT
EDiLEMEZ VEYA AZ ÜRÜN AlıNABiliR DURUMA DÜŞMESi
NEDENiYLE
DAVACıNIN UGRAMIŞ OLDUGU ZARARı TAZMiN ETMESi
SOSYAL HUKUK
DEVLETi VE HAKKANiYET iLKESiNiN BiR GEREGiDiR." hükmünü getirmiştir. Bu
kararla "hizmet kusuru" kavramının "çevre hakkı" karşısında aldığı çağdaş içerik ortaya
konul muştur ..
Çevre Yasasının düzenlediği bu başvuru hakkı fiilen kullanıldığı gibi idare
hukuku kapsamında iptal ve tam yargı davası açma hakkı olarak anlaşılmalı ve yasada
bu hususu açıkça belirten düzenleme yapılmalıdır. (26)
Burada yeri gelmişken ülkemizde Yargı'nın çevre duyarlılığında ve çevre
bilincinde Yürütme'nin önünde olduğunu belirtmek gerekir. Özellikle Danıştay idarenin
çevre duyarlılığından yoksun tasarrufları önünde önemli bir engeldir. Aliağa, Park Otel,
Zafer Park, Güven Park, Gökova, Eurogold, Ergene kararları önemli örneklerdir. Ancak
yukarıda da belirttiğimiz gibi Yürütme bu tür kararların uygulamasını
geçiştirme
gayreti ndedi r.(27)
Çevreyi kirleten ve bozan faaliyetlerle ilgili olarak Çevre Yasasının
kirletenlerin sorumluluğunu düzenleyerek adli yargıda açılacak tazminat davalarına
temeloluşturan hüküm 28. maddedir. Ancak burada hiçbir zaman gözden kaçırılmaması
gereken kirletenin sorumluluğunun sadece zararı ödemekle sınırlı olmadığı, zarar verici