GüneşGürselerArşivi

TEKİRDAG YENİ İNAN GAZETESİ, 31 OCAK 1997

KUPÜR281

•

MILLETVEKILI

DOKUNUL MAZL lGI

'ARALTILMAMALID~

:,'::1

Prof. Dr. BakırÇağlar,

26.12.1996 tarihli Yeni Yüzyıl Gazetesi'nde-

ki makalesini

şöyle bitiriyor; " ..... Bu Yasama Döneminde,

Meclis'de ya-

samadokunulmazlığının

kaldırılması

ilc ilgili Savcılık taleplerinin sayısı

"62" ve hiçbiri işleme konmadı. "Ağar Fezlekesi" ise Meclis'e dahi ula-

şamadı. Bu mekanlarda,

"Di Pietro" lar üretmek çok zor ... Ye Türkiye,

"Yargıçlar Zamanı" öncesini yaşıyor ... "

Bu saptama son günlerde oldukça güncel duruma getirilen "yasama

dokunulmazlığı" konusuna en doğru yaklaşımı içeriyor. Soruniarı başlan-

gıçta görmezden geliyor, birikip büyümesine olanak tanıyoruz.

Sonra da

kabahat i sisteme yükleyip günlük, hatta anlık çözümler üretmeye çalışı-

yoruz.

Yasama dokunulmazlığı

konusunun bugün sorun halinde gözükmesi-

nin asıl nedeni, Anayasa'daki

eksiklik değil bu kuralların TBMM'nin 20.

Yasama Döneminde,

uygulanmayıp,

meskun maImIde silah atmak suçun-

dan, görevli memura mukavemet,

mütecaviz sarhoşluk suçlarına kadar

çeşitli suç iddiasına ilişkin dokunulmazlığın kaldırılması

istekli

"62"

dos-

yanın işleme konulmamasıdır.

"Biz, toplumsal düzeyde, siyaset aracılı-

ğıyla çözemediğimiz sorunları,

gerçekleştiremediğimiz

sonuçları,

sanki

insanların dışında bir varlıkmış gibi, sistem diye bir somut kavrama ha-

vale etmeyi istiyoruz."

Anayasamızın "yasama dokunulmazlığı" kenar başlıklı 83. maddesi-

nin I. fıkrasında TBMM üyelerinin,

Meclis çalışmalarındaki

oy ve sözle-

rinden,

ileri sürdükleri

düşüncelerden,

bunları Meclis dışında tekrarla-

mak ve açığa vurmaktan sorumlu tutularnayacağı,

2. fıkrasında da seçim-

den önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekilinin,

Mec-

lis kararı olmadıkça tutularnayacağı,

sorguya çekilemeyeceği,

lutuklana-

mayacağı ve yargılanamayacağını

düzenlemiştir.

Bu düzenleme hakim iıke olarak 1924 ve 1961 anayasalarındaki

hü-

kümlerin tekrarıqır.

83. maddenin \tyasama dokunulmazlığı" başlığı altında düzenlediği-

ve kamu oyunda da "milletvekili

dokunulmazlığı"

olarak ifade edilen

kavram iki alt başlığı içermektedir;

YASAMA SORUMSUZLUGU ya da

MUTLAK (DAİMi/

DOKUNULMAZLIK ilc GEçiCi

DOKUNUL-

MAZLIK,

NİsBi

DOKUNULMAZLIK,

KOYUŞTURMA IN iZNE

BAGU OLMA HALİ olarak da isimlendirilebilen YASAMA DOKU-

NULMAZLIGI.

Yasama sorumsuzluğu,

"milletvekilinin parlamenter fonksiyon ile il-

gili olarak, mecliste kullandığı oy, söylediği sözler, ileri sürdüğü düşün-

celer nedeni ile bunlar somut olarak suç niteliği taşısalar bile, parlamen-

to dışındaki

herhangi bir makam tarafından sorumlu tutulamamasıdır."

Milletvekilinin yasama sorumsuzluğu altında korunan eylemleri,

parla-

menter fonksiyonundan ayrılması mümkün olmayan eylemlerdir.

Soı"um--

suzluğun amacı milletvekilinin millet iradesini tam bir serbestlik ve ba-

ğımsızlıkla ve güvence ile ifade etmesini sağlamaktır.

Bu sorumsuzluk,

kişiye bağlı bir ayrıcalık değil görevin yerine getirilebilmesi

için bir gü-

vencedir.

Amaç, milletvekilierini

toplumda üstün ve dokurıulmaz insan-

lar haline getirmek değil, onları iktidarın baskılarından korumaktır.

Mil-

letvekili

düşünceierini

herhangi bir kuşku ve korkuya kapılmadan dile

getirebilmelidir.

Bu nedenle de yasama sorumsuzluğu süreklidir.

Millel-

vekilliği görevinin sona ermesinden sonra da sorumsuzluk devam etmek-

tedir. Yasama dokunulmazlığı

ise parlamenter fonksiyon dışınd~~i fiiller

nedeni ile parlamento toplantılarına katılmanın engellenmemesını

amaç-

lar. Parlamento görevi ile doğrudan ilgisi olmayan adi suçları kapsar. Bu

suçlar nedeni ile kovuşturma yapılabilmesiparlamentonun

iznine bağlıdır

ve milletvekilliği

süresi ile sınırlıdır. Bu nedenle, geçici dokunulmazlık,

nisbi dokunulmazlık olarak da isimlendirilir.

(DllVAMı,nrrmı